Emniyet Kemerleri
Doğru Emniyet Kemeri Nasıl Seçilir?
Emniyet kemeri ip ile vücudunuz arasındaki bağlantı noktasıdır, bu yüzden emniyet kemeriniz konusunda bilinçli olmanız çok önemlidir. Emniyet kemerinizin vücudunuza tam oturması gerekir; ancak bu şekilde ipe ağırlığınızı verdiğinizde rahat olabilirsiniz ve ani yüklemelerde zarar görmezsiniz. Emniyet kemerinizin tasarımı, bu rahatlık ve güvenliği sağlarken tırmanış stilinize de cevap verebilmelidir. Alpin tırmanışlar, hafta sonu kaya tırmanışları ve sportif tırmanışlar birbirlerinden farklı özelliklerde emniyet kemerleri ile daha rahat gerçekleştirilebilir; bayanların, çocukların ve kulüplerin farklı ihtiyaçları olabilir. Emniyet kemerinizi seçerken Adrenalin olarak aşağıdaki bilgilere sahip olmanızı öneririz:
1.Herşeyden Önce Tırmanış Stilinizi düşünün
En sık hangi tarz tırmanışlar yapıyorsunuz yada planlıyorsunuz? Kemerinizde ne gibi ayrıntılar yer almalı?
Çok Amaçlı Kullanım
Bu tip kemerlere genel amaçlı emniyet kemerleri de denilebilir. Sportif tırmanışlar ve antrenmanda, çeşitli mevsimlerde bir kaç ip boyu çıkışlarda ve dağlarda rahat kullanılabilme gibi değişik fonksiyonları yerine getirebilirler. Yeni başlayanlar için çok uygundur, çünkü ne tip tırmanışlara ağırlık vereceklerine karar vermeden önce hepsini denemeleri gerekir. Bu tip kemerlerden beklenebilecek temel özellikler şunlardır:
· Bel ve bacak kolonları ayarlanabilmeli (bu sayede değişik kalınlıktaki giysilerle çeşitli hava koşullarında kullanılabilir)
· Bel ve bacak kolonlarının destekli olması (ipte rahat dinlenmek ve daha yumuşak düşüşler için)
· Doğal ihtiyacınızı karşılamanız gerektiğinde emniyet kemerinizi çıkartma zorunluluğundan kurtulmak için sökülebilir bacak kolonları,
· İki yanda malzeme askıları.
Birçok genel amaçlı kemerin bacak ve bel kolonlarını beraber tutan, iniş ve emniyet aletlerinin daha rahat kullanılabileceği perlon bir emniyet halkası vardır.
Alpin Koşullar
Ağırlığın önem kazandığı alpin tırmanışlar için düşünüldüklerinden bu tip kemerlerde ağırlığı azaltmak için minimum destek malzemesi kullanılır. Dağlarda ve buzullardaki koşullar gözetilerek su emmeyen malzemelerden üretilmesine dikkat edilir. Gün içerisinde bile yaşanabilecek sıcaklık farkları düşünülerek bel ve bacak kolonlarının ayarlanabilmesi tercih edilir. Doğal ihtiyacınızı emniyet kemerini çıkarmadan karşılayabilmeniz için çoğu modelde bacak kolonları sökülebilir.
Büyük Duvarlar ve Askı İstasyonlar
Yosemite Vadisi’nde (ABD) olduğu gibi, uzun duvar tırmanışları yapmayı planlıyorsanız, muhtemelen tırmanışlarınız birden fazla gün sürecektir. Bizim ülkemizde bu kadar uzun duvarlar pek azdır ve genelde pozitif eğimlidirler, ama duvar tırmanışları benzer şekillerde uzun ve yorucudur: Askı istasyonlarda duraklamanız ve emniyet almanız gerekir ve çok rahat bir kemere ihtiyaç duyarsınız. Bu tür kullanımlar için bel ve bacak destekleri yükü dağıtarak kan dolaşımının kısıtlanmasını engellemelidir. Bu tipte kemerlerin arka tarafında emniyet amaçlı da kullanılabilecek arka emniyet halkası olması tercih edilir.
Sportif Tırmanış ve Yarışmalar
Bazen bu tip kemerler yarışma kemerleri adıyla da anılırlar. Hareketi hiç engellemeyecek şekilde tasarlanmışlardır. Gayet ince ve sade oldukları göze çarpar. Ağırlığı azaltmak için destek sınırlı kullanılır, ayar tokaları kullanılmaz.
2. Emniyet Kemeri Tipleri Arasındaki Farkları Öğrenin
Bel Kemeri ve Bacak Kolonundan Oluşan Kemerler
En yaygın olan emniyet kemeri tipi olduğundan çoğu kere kısaca bel kolonu yada emniyet kemeri olarak anılır. Destekli olan bel kemeri (kolonu) iki bacağı ayrı ayrı saran kolonlar ile önde bir perlon halka (emniyet halkası) ile birleştirilir. Bel tokaları önde yada yanda (bir yada iki tane) olabilir. Bacak kolonları toka ayarlı olabilir. Bacak kolonlarının düşmesi önlemek için arkada birer (çoğu zaman doğal ihtiyacınızı gidermeniz ya da alt giysi değişimi için sökülebilir) lastik bağlantı bulunur.
DİKKAT: Kendi güvenliğiniz için hiçbir zaman sadece bel veya bacak kolonuna bağlanarak tırmanmayınız!
Diaper -Çocuk Bezi- Kemerler
Bu tip kemerler çoğu zaman bel ve bacaklarınızın çevresinde dolanacak şekilde dikilmiş geniş perlondan oluşur. Bel perlonları daha geniştir. Bel ve bacak ayarı ayrı tokalar ile yapılır. Giysilerimizin kalınlığına çok rahat uyum sağlayabilen bir emniyet kemeri tipidir. Bazılarında belden emniyete bağlıyken alt giysi değişimi yapılabilir. Bu tip kemerlerde önde emniyet halkası bulunmaz. Ayakta sabit dururken kemeri giymek ve çıkarmak mümkündür.
Bütün Vücut Emniyet Kemerleri
İngilizce adı olan Full body terimi de halen sıkça kullanılır. Çocuklar ve daha dar bel ve kalça ölçüleri olan yetişkinlere özellikle tavsiye edilir. Bu tip kemerler bacakların yanı sıra omuzları da sararlar ve bu sayede düşüş sonrasında baş aşağı asılı kalmanızı engellerler. İpe bağlanma noktası bel kolonlarına göre daha yukarıda olduğundan ipe ağırlığını verirken ters dönme olasılığı da çok azdır. UIAA tarafından tırmanış için tavsiye edilen tip, bu tür bütün vücut kemerleridir. Ancak tırmanıcılar hareketi engellediği için çok tercih etmeyebilirler. Çoğu zaman göğüsten denge için bağlanmak gerektiğinde ayrı bir göğüs kolonunu, bel kolonu ile beraber kullanmayı tercih ederler.
Göğüs Kolonları
Göğüs kolonları sadece ters dönme olasılığının çok yüksek olduğu tırmanışlarda kullanılırlar. Buzul geçişi sırasında çatlağa düşmek ya da ağır bir sırt çantası ile ip inişi yapmak en basit iki örnektir. Göğüs kolonları sadece yardımcı bir parçadır, her zaman bir bel kolonu ile beraber kullanılmalıdır. Bu şekilde bütün vucut kemerlerinin konforu sağlanırken gerek duyulmadığında göğüs kolonu çıkarılarak daha geniş hareket serbestisi sağlanabilir.
3. Deneyerek Size Uygun Olduğunu Görün
Mutlaka size tam olan bir emniyet kemeri almalısınız. Çok sıkı olursa hareketinizi kısıtlamanın yanında canınızı da acıtabilir. Çok bol olursa üzerinizde oynar, yükü iyi yayamaz ve ters döneceğiniz bir düşüşte içinden kayıp gitmenizi engelleyemeyebilir. Aynen giysilerde olduğu gibi, değişik marka ve modeller belirli vücutlara, diğerlerine göre daha iyi oturabilirler. Siz, vücudunuza en iyi oturan kemeri aramalısınız.
Emniyet kemerlerini denerken unutmamanız gereken en önemli şey, üzerinizde tırmanırken giydiğinize çok yakın giysiler olması gerektiğidir. Eğer sırtınızda bir çanta ile tırmanmayı planlıyorsanız benzer bir çantayı da sırtınıza almalı ve son durumda rahatsızlık olmadığından emin olmalısınız.
Bel Kemeri – Emniyet kemerinizin bel kemeri sıkı olmalı, ama rahatsızlık da vermemelidir. Kalça kemiğinizin üzerinde olmalı ve nefes almanızı engellememeli. Ne kadar kuvvetli denerseniz deneyin, emniyet kemeriniz kalça kemiğinizin altına geçmemeli. Bu şartı sağlayamayan vücuda sahip olan çocuklar ve dar kalçalı yetişkinler, mutlaka bütün vücut emniyet kemerleri kullanmalıdır. Kemerinizin bel tokasını doğru bir şekilde bağlandıktan (varsa kontrası atıldıktan) sonra da en az 7-8 cm perlon arttığından emin olun.
Bacak Kolonları – Emniyet kemerinizin bacak kolonları da sıkı olmalı ama rahatsızlık vermemelidir. Eğer bacak kolonları ayarlanabilir ise, toka doğru bir şekilde bağlandıktan (varsa kontrası atıldıktan) sonra en az 5 cm perlon arttığından emin olmalısınız.
Özellikle ayarsız ve farklı bedenlerde satılan bel kolonlarını denerken dikkat etmelisiniz. Eğer ufak bir kemer alırsanız, kalça ve bacaklarınızı sıkarak hareket kabiliyetinizi azaltacaktır. Büyük bir kemer alırsanız, yük geldiğinde kemer kaburgalarınıza doğru yaklaşarak diyaframı sıkacak ve nefes almanızı güçleştirebilecektir. Kemerin uygun beden olduğunu gösteren noktalardan biri, bel ve bacak kolonlarının ipe bağlanma noktaları arasındaki mesafenin 3-8 cm arasında olmasıdır.
Emniyet Kemerini Giymek ve İpe Bağlanmak
Emniyet kemerlerinin tamamına yakını bel kısmında kemer çekeri kadar güçlü tokalar kullanılan modellerdir. Kemer üreticisinin kullanma talimatlarını dikkatlice okuyarak tokanın doğru bağlanmasını öğreniniz. Eğer kemer ve tokayı doğru takmadıysanız, yaralanma riskiniz çok yüksek olacaktır ve herhangi bir kaza ya da ağırlık binmesi sonucunda ölümle sonuçlanması da olasıdır.
Çoğu modelde tokalar kendine özgü bir biçimde bağlanmalıdırlar. Üreticinin tavsiye ettiği şekilde bağlamaya dikkat etmelisiniz. Kemerinizdeki bütün tokalara HER ZAMAN kontra (perlonu ikinci kere aksi yöne geçirmelisiniz.) atmalısınız. Tokanın içinden sadece bir kere geçen perlon düşüsün yarattığı ani kuvvetin etkisiyle açılabilecek ve sizin ipten ayrılmanıza neden olabilecektir. Üreticinin kontra atılması gerekmediğini söylediği tokaların içinde de perlonun olması gerektiği gibi durduğunu kontrol ediniz.
Unutmayın ki emniyet kemeriniz ancak ipe bağlandığınız düğüm kadar güvenilir olabilir. Doğru bir şekilde ipe girmeyi (ipe bağlanmayı) öğrenmelisiniz. Bazı emniyet kemerleri farklı bağlanma noktalarına sahiptir. Emniyet kemeriniz ile beraber gelen talimatlarda düğümü atarken dikkat etmeniz gerekenler anlatılır, bunları mutlaka okuyun. Diğer tırmanış ekipmanlarında olduğu gibi, emniyet kemerinizin doğru kullanımını bilmek sizin kendi sorumluluğunuzdadır.
Emniyet Kemerlerinin Bakımı
Genel Bakım
Emniyet kemerleri naylon ipliklerden dokunmuş olduğundan, gereksiz yere doğrudan güneş ışınlarına ya da bir ısı kaynağına maruz bırakılmamalıdır. Ayrıca, asitler, alkaliler, beyazlatıcılar ve çamaşır suyu gibi naylona zarar veren kimyasallardan da korumanız gerekir. Kemerinizi mümkün olduğunca temiz tutun ve doğrudan güneş ışığı almayan kuru bir yerde saklayın. İple tırmanmadığınız yada emniyet almadığınız zamanlarda kemerinizi çantanızda taşımaya dikkat ederseniz, ömrünü kayda değer ölçüde uzatırsınız.
Temizlik
Emniyet kemeriniz kirlendiğinde ilk yapmanız gereken onu soğuk suyla yıkamanızdır. Eğer kirleri çıkarmak için bu işlem yeterli olmazsa, soğuk su ve doğal sabun ile elde yıkamanızı, ardından iyice durulamanızı öneririz. Yıkadıktan sonra kemerinizi gölgede kurutunuz. Her yıkamadan sonra mutlaka bütün dikişleri kontrol etmelisiniz; dikişlerde bir deformasyon olmamalıdır.
İnceleme
Düzenli olarak, emniyet kemerinizin yıpranmasını kontrol etmelisiniz. Dikişler ve ipe bağlanma bölgesine özellikle dikkat edilmelidir. Eğer emniyet kemeriniz renk solması ya da aşınma gibi görünür bir yıpranma belirtisi gösteriyorsa ya da ciddi bir düşüş yaşamışsanız güvenliğiniz için onu kullanmayın ve emekli edin. Zamanla, kemerinizin ipe bağlanma noktasındaki perlonlar tüylenebilir, bu normaldir. Ancak perlon dokusunun aşırı yıpranması ya da dikişlerin gözle görünür bozulması normal değildir.
Hafta sonundan hafta sonuna kullandığınız emniyet kemerinizi normal koşullarda iki sene kullanabilirsiniz. Ender kullanıyorsanız ömrü daha uzun olabilir ama naylon malzemelerin ömrünün kısa olduğunu, emniyet kemerlerinin aynen tırmanış ipleri ve perlonlar gibi narin malzemeler olduğunu unutmayın. Kemerinizin ömrünü uzatmak için bağlanma noktasına attığınız düğümü mümkün olduğu kadar yumuşak hareketlerle çözmenizi ve kemerden çıkarmanızı tavsiye ederiz. Sert hareketlerle ve çekiştirerek çözeceğiniz ipler bağlanma perlonlarını hızla aşındıracaktır.